• Clemensdomein

Het Clemensdomein Oud Merkelbeek is een rijksmonument en is gelegen in de gemeente Brunssum bij de grens met Beekdaelen. Dit rijksmonument omvat het oude Clemenskerkje, de Lourdesgrot, het grafmonument van de baron de Negri en een stukje oude kloostermuur.

Het Clemensdomein is de thuisplek voor onze ecoleer-activiteiten en werd:

  • In 2014 compleet gerestaureerd
  • In 2014 uitgekozen tot meest spirituele plek van Nederland
  • In 2016 uitgebreid met een Meteostation Oud Merkelbeek (MOM)
  • In 2018 uitgebreid met een Bijenoase Oud Merkelbeek (BOM)

Meteostation Oud Merkelbeek (MOM)

Het Meteostation Oud Merkelbeek (MOM) bestaat uit:

  1. Een door jongeren gemaakt stationnetje in een open vlakte rond een meetpaal, als zonnewijzer
  2. Een officieel weerstation met de ‘analoge’ weermeetinstrumenten gebouwd  volgens de officiële criteria en met inzet van onze handige vrijwilligers op een juiste plek .
  3. Een digitaal station met de sensoren op een paal bij het bezoekersgebouw en de centrale in het bezoekersgebouw om bij de koffie af te lezen.

Bijenoase Oud Merkelbeek (BOM)

Bij het Clemensdomein hebben we op 17 april 2019 de Bijenoase Oud Merkelbeek geopend. De bijenoase is een plek waar bijen voedsel vinden in een bijenweide, waar ze broedgelegenheid in het insectenhotel vinden en waar educatie gegeven wordt over bijen. Allerlei oorzaken hebben ervoor gezorgd dat de natuurlijke nestplaatsen voor solitaire bijen stilaan volledig verdwenen zijn. Op deze maner willen we de aandacht richten op het belang van insecten in de natuur en hopen de biodiversiteit te verhogen.

Wij zijn blij met de bij!

Bijen en andere insecten zijn voor de mens van levensbelang. Wij zij blij met bijen. Zij zorgen voor de bestuiving van planten en zijn dus voor ons voedsel verantwoordelijk, want immers zonder bestuiving geen vruchten en zaden. Een hhoningbij leeft ca. 6 weken. Gedurende het totale vliegseizoen (maart-september) moeten er daarom continu larven worden grootgebracht om het bijenvolk op peil te houden. Dat kan alleen als er voldoende stuifmeel aanwezig is om een nieuwe generatie bijen van voedsel te kunnen voorzien. Een gezond bijenvolk bevat meer dan 50.000 bijen. Op jaarbasis hebben deze ca. 35 tot 50 kg stuifmeel en een veelvoud aan nectar nodig.
De meeste wilde bijen leven solitair en leven dan alleen. Ieder vrouwtje bouwt haar eigen nest en verzorgt haar eigen broed. De mannetjes hebben als levens-doel zoveel mogelijk vrouwtjes te bevruchten.

Wilde  bijen hebben een korte levensduur en verdwijnen na enkele weken vanzelf nadat ze eitjes gelegd hebben.. Het jaar erop kan je opnieuw van hun bedrijvigheid genieten. Je herkent bevolkte nesthulp door de afgesloten ruimtes.  Bijen zijn uitgesproken vegetariërs. De larven leven op een strikt dieet van stuifmeel, terwijl de volwassen dieren zich tegoed doen aan nectar uit bloemen. Solitaire bijen maken geen honing.

Wij zijn blij met de bij en hoe wilder de bij, hoe blijer. De bij die wij kennen is eigenlijk de honingbij en dat is een ‘huisdier’; en door de mensen geselecteerd op honingproductie. Maar in de natuur leven veel meer‘’ wilde’’ bijensoorten en die hebben het heel moeilijk, omdat ze bestreden worden met insecticiden, omdat ze niet genoeg voedsel vinden, omdat hun nestplekken vernietigd worden. Net zoals alle insecten zijn ook deze wilde bijen heel belangrijk in ons ecosystemen op aarde.

  • Zij zorgen voor de bestuiving van planten en zijn dus voor ons voedsel verantwoordelijk, want immers zonder bestuiving geen vruchten en zaden en voor de mens onvoldoende voedsel.
  • Zij nemen een heel belangrijke plaats in voedselketens. Ze worden gegeten doorandere dieren. Eten en gegeten worden is een normale zaak in de natuur.
  • Zij spelen een heel belangrijke rol bij de afbraak van dode materialen zoals planten en dieren. Samen met andere afvalopruimers sluiten zij de voedselkringloop. Zij helpen mee bij de vertering van dood materiaal en maken voedingszouten

Wij zijn dus echt blij met bijen!

Lourdesgrot

Deze grot werd gebouwd in 1887 op initiatief van emeritus pastoor Kamps. Na een bezoek aan het Franse Lourdes bracht hij een stukje steen van de grot in Lourdes mee naar Merkelbeek. Het was toen nog geen 30 jaar na de verschijning van Maria aan Bernadette (1858). Pastoor Kamps verbleef in het Klooster van de zusters van het Kostbaar Bloed, gevestigd in de voormalige pastorie. De grot werd gebouwd met veldbrandstenen van de ringovens uit de buurt tussen Merkelbeek en Brunssum. Het Mariabeeld in de grot werd geschonken door barones De Negri, die verzorgd werd in het bejaardenhuis. Op 26 juni 1887 werd de grot onder enorme belangstelling ingezegend. Het succes van de grot als bedevaartplaats was de oorzaak dat de zusters het klooster in 1892 verkochten aan de Benedictijnen. Het werd rond de grot te druk en de rust, die de ouden van dagen wensten, werd verstoord door de bedevaartgangers.

De grot bleef een grote aantrekkingskracht uitoefenen op bedevaartgangers, omdat Lourdes óf te ver óf te duur was. Verder vormden de pelgrims een belangrijke inkomensbron voor het klooster, dat na de Benedictijnen vanaf 1923 gebruikt werd door de orde van de Karmelieten. Tot de zestiger jaren duurde die belangstelling. In die tijd na het tweede Vaticaans concilie en de veranderingen in de kerk en in de maatschappij vertrokken de Karmelieten al snel en verstomde het Ave Maria van de pelgrims hier.